Słowa klucze i pomocniki dla rodziców do wykorzystania podczas rozmowy z dzieckiem

Słuchaj aktywnie, wspieraj, bądź, akceptuj wszystkie emocje dziecka, nawet te niewygodne. Nie znaczy to, że masz godzić się na zachowania niepożądane pod ich wpływem, nazywaj emocje dziecka i własne, stosuj komunikat Ja.

• utrzymuj kontakt wzrokowy;

• nie przerywaj podczas mówienia;

• nie zakładaj, że wiesz, co dziecko chce powiedzieć;

• bądź empatyczny, staraj się zadawać pytania wyjaśniające i powtarzaj je innymi słowami, by dziecko czuło się zrozumiane, np.; „Słyszę, że niepokoi Cię powrót do szkoły, czy dobrze Cię zrozumiała/em?” „Wierzę, że trudno jest wrócić do szkoły po tak długim czasie? Pewnie masz obawy czy wątpliwości jak odnajdziesz się w klasie?” „Masz prawo odczuwać niepewność jeśli chodzi o stan twojej wiedzy szkolnej”;

• nie wyśmiewaj się z tego, co mówi dziecko, nie oceniaj, nie krytykuj - akceptuj np. „Rozumiem, że się niepokoisz, martwisz, obawiasz….” „Rozumiem, że z jednej strony bardzo cieszysz się na spotkanie z klasą a z drugiej niepokoisz jak to będzie?”;

• mów stanowczo, ale nie podnoś głosu, mów w trybie oznajmującym, a nie rozkazującym;

• mów konkretnie, powiedz jasno czego od dziecka oczekujesz, zaczynaj zdania od słów: „Oczekuję…Zależy mi…Potrzebuję…unikaj uogólnień, np. Ty zawsze….Ty nigdy…;

• komunikat ma dotyczyć zachowania dziecka nie jego postawy, np.: zamiast: „Jasiek, Ty zawsze narzekasz, tyle czasu siedziałeś w domu, to teraz czas do szkoły, koniec tego leniuchowania” powiedz: „Ojej wyobrażam sobie jak trudno zebrać się do szkoły po tak długiej nieobecności, to nie jest łatwe, a wygadanie się na ten temat może trochę w tym pomóc” „Myślisz, że coś jeszcze może Ci pomóc w pierwszych dniach w szkole? lub „Masz jakiś pomysł, by było Ci lżej w pierwszych dniach szkoły” albo „Oczekujesz czegoś ode mnie ?”albo „Martwisz się ile sam nauczyłeś się przez ten rok?”;

• szanuj stany emocjonalne dziecka, to uczy szacunku do samego siebie i do osoby dorosłej, która mu ten szacunek okazuje – nie ingeruj na siłę, gdy dziecko nie chce rozmawiać, nie pytaj dlaczego czuje to co czuje, nie reaguj zaangażowaniem większym niż wymaga tego sytuacja, jeśli uznasz, że niewłaściwie zareagowałaś/eś zawsze możesz wrócić z dzieckiem do rozmowy, staraj się używać komunikaty typu: „Wygląda na to, że Ci smutno…., Wydaje mi się, że jesteś zaniepokojony….Mam wrażenie, że jesteś zmartwiony…itd.”;

• doceniaj, przytulaj, rozmawiaj;

• co zasiejesz to zbierzesz-dzięki słowom dziecko kształtuje obraz samego siebie, wyobraża sobie siebie wg tego, co się o nim i do niego mówi;

• rolą rodziców nie jest pilnowanie, by dziecko było szczęśliwe, ale by dojrzewało, a w tym pomaga przeżywanie żalu, gniewu czy rozczarowania. Nie ochraniaj dziecka przed tymi przeżyciami, ale naucz je jak sobie z nimi radzić;

Opracowały: Edyta Jurczyszyn-Kańka, Dominika Maron